رله در موتور ساید چیست؟

رله در زبان پارسی به معنی «آسودگی» و «خاطر جمعی» است. این معنا بی‌ارتباط با کاربرد فنی آن در تجهیزات الکترونیکی نیست. رله یک قطعه الکترومکانیکی است که وظیفه اصلی آن کنترل و قطع جریان برق در صورت بروز اضافه‌ولتاژ یا جریان غیرعادی است. در الکترونیک به قطعه ای گفته میشود که وظیفه کنترل اضافه ولتاژ را دارد یعنی اگر اضافه ولتاژ بوجود آمد، رله باعث قطع مسیر برق شده و از آسـیب به قطـعاتی که در مسیـر اضافه ولتاژ هستند، جلوگیـری می کنـد. در واقع رله‌ها مانند نگهبان‌هایی هستند که در صورت شناسایی خطر، مسیر جریان را قطع می‌کنند تا قطعات حساس دیگر نسوزند یا آسیب نبینند. حال که معنی لغوی و فنی رله را با هم بررسی کردیم به سـراغ بحث موتورهای ساید و بررسی رله های این موتور ها می رویم.

در صنعت درب‌های اتوماتیک، به‌ویژه در موتورهای کرکره برقی ساید، یکی از مؤلفه‌های حیاتی برای حفظ ایمنی و عملکرد بهینه، رله است. اگر تا به حال اصطلاح «رله در موتور ساید» به گوشتان خورده اما نمی‌دانید دقیقاً چه نقشی دارد، در این مقاله همراه ما باشید تا با نگاهی جامع و فنی، این قطعه کلیدی را بررسی کنیم و اهمیت تعداد رله در موتور ساید کرکره برقی را در عملکرد این موتورها روشن سازیم.

اهمیت  رله در موتور ساید 

موتور ساید یکی از رایج‌ترین و قدرتمندترین مدل‌های موتور کرکره برقی است که مخصوص درب‌های سنگین مانند درب پارکینگ، انبارها و فروشگاه‌های بزرگ طراحی شده است. این موتورها به طور معمول از چهار بخش اصلی تشکیل شده‌اند:
• مدار کنترل
• بوبین
• روتور
• استاتور

برای محافظت از این چهار بخش حساس، استفاده از چهار رله مجزا در طراحی موتور ساید بسیار ایده‌آل و اصولی است. اما برخی از تولیدکنندگان برای کاهش هزینه‌ها یا کم‌کردن حجم قطعات، از دو رله به‌جای چهار رله استفاده می‌کنند. تصمیم تولیدکنندگان مبنی بر انتخاب 2 رله به جای 4 رله در موتور ساید می‌تواند تبعات فنی و اقتصادی سنگینی در پی داشته باشد.

بررسی انواع طراحی با دو رله 

1.  استفاده از دو رله برای محافظت از هر چهار قطعه
   در این طراحی، دو رله وظیفه دارند از مدار، بوبین، روتور و استاتور به‌صورت هم‌زمان محافظت کنند. اما مشکل اینجاست که چون هر رله باید از دو قطعه محافظت کند، ریسک آسیب و سوختگی دو برابر می‌شود. در نتیجه، با کوچک‌ترین نوسان یا اضافه ولتاژ، ممکن است هم رله بسوزد و هم قطعات اصلی موتور.
   
   
2. اتصال مستقیم برخی قطعات به سیم‌پیچ بدون رله
   در طراحی دوم، برای جبران نبود دو رله، دو قطعه (مثلاً مدار و بوبین) مستقیماً به روتور و استاتور متصل می‌شوند. این موضوع ممکن است در ابتدا هزینه کمتری داشته باشد، اما در صورت خرابی یک قطعه، سایر بخش‌ها نیز آسیب می‌بینند و ممکن است تمام موتور نیاز به تعویض داشته باشد.

در این قسمت از مقاله بیایید باهم خطرات استفاده از موتورهای 2 رله را بررسی کنیم: 

• افزایش احتمال سوختگی قطعات داخلی موتور
•  هزینه‌های سنگین تعمیر یا تعویض موتور
• ازکارافتادن ناگهانی درب اتوماتیک
• افزایش خطرات ایمنی برای کاربران
• کاهش طول عمر موتور ساید

اگر در نظر بگیریم که موتور ساید برای درب‌های سنگین و پرتردد استفاده می‌شود، خرابی آن نه‌تنها هزینه دارد، بلکه موجب توقف فعالیت‌های روزمره یا تجاری نیز می‌شود.

قیمت موتور چهار رله و دو رله

در نگاه اول، موتورهای دو رله با قیمت پایین‌تری نسبت به موتورهای چهار رله عرضه می‌شوند. به‌طور میانگین در سال ۱۴۰۲، اختلاف قیمت این دو مدل حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان بوده است. برای مشتریانی که صرفاً به برچسب قیمت نگاه می‌کنند، تفاوت تعداد رله در موتور ساید ممکن است چشمگیر به نظر برسد، اما در واقع این مبلغ کمتر از ۱۰ درصد قیمت کلی یک موتور با کیفیت است. در نتیجه، پرداخت این اختلاف اندک، در ازای بهره بردن از ایمنی و دوام بالاتر، بسیار مقرون‌به‌صرفه خواهد بود.

در موتورهای دو رله به‌دلیل کاهش سطح ایمنی و نبود محافظت مستقل برای تمامی قطعات، احتمال آسیب دیدن قطعات داخلی موتور اعم از بوبین، مدار، روتور یا استاتور در اثر نوسانات برق به‌شدت افزایش می‌یابد. این آسیب‌ها نه‌تنها باعث ازکارافتادن کل سیستم درب اتوماتیک می‌شود، بلکه ممکن است باعث شود مچبور به تعویض کامل موتور یا انجام تعمیرات پرهزینه شوید. به عبارت دیگر، صرفه‌جویی در هزینه خرید اولیه، به‌راحتی در قالب هزینه تعمیرات چند برابری باز خواهد گشت.

اگر خریداری موتور چهار رله تهیه کند، عملاً یک سرمایه‌گذاری بلندمدت بر روی آرامش و کاهش ریسک هزینه‌ها انچام داده است. در حالی که تفاوت ۲۰۰ هزار تومانی ممکن است برای برخی عدد قابل توجهی باشد، اما اگر این مبلغ باعث جلوگیری از سوختگی سیم‌پیچ یا مدار در چند ماه آینده شود، در واقع میلیون‌ها تومان هزینه آتی را ذخیره کرده است. بنابراین، انتخاب موتور چهار رله نه‌فقط از نظر فنی، بلکه از نظر اقتصادی نیز تصمیمی هوشمندانه و به‌صرفه تلقی می‌شود.

مزایای استفاده از چهار رله در موتور ساید

استفاده از رله‌های مجزا برای هر قطعه نه‌تنها باعث می‌شود دستگاه ایمنی بالاتری برای کاربر فراهم کند بلکه،
• عمر مفید موتور را افزایش می‌دهد 
• هزینه‌های نگهداری موتور را کاهش می‌دهد
• از داغ شدن موتور جلوگیری می‌کند
• احتمال ازکارافتادگی ناگهانی را تقریباً به صفر می‌رساند.

اگر در حال خرید موتور ساید هستید، یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید بررسی کنید، تعداد رله‌های موتور است. هرچند برخی فروشندگان ممکن است این مورد را پنهان کنند یا به آن اشاره‌ای نکنند، اما شما حتماً باید در مشخصات فنی دنبال این موضوع باشید.
موتور دو رله هرگز با موتور چهار رله برابر نیست — حتی اگر ظاهر مشابهی داشته باشند.

نتیچه‌گیری؛ نظر کارشناسان فنی 

اکثر تکنسین‌های حرفه‌ای و متخصصان در زمینه درب‌های اتوماتیک، به صراحت اعلام می‌کنند که استفاده از موتورهای چهار رله نه‌تنها استاندارد بلکه ضروری است. این رله‌ها با محافظت از قطعات حیاتی موتور، از صرف هزینه‌های اضافی در آینده جلوگیری می‌کنند و ایمنی کاربر را نیز تضمین می‌نمایند.

اگر بخواهیم تمام این مقاله را در یک جمله خلاصه کنیم: رله در موتور ساید حکم بیمه برای قطعات داخلی موتور را دارد. هر چقدر تعداد این بیمه‌ها بیشتر باشد، ریسک خسارت کمتر خواهد بود. استفاده از چهار رله در موتور ساید نه تنها یک انتخاب فنی هوشمندانه، بلکه انتخابی برای امنیت، آسایش و کاهش هزینه‌ها در آینده است. در پایان لازم به تأکید است که تمامی محصولات موتور کرکره برقی ارائه‌شده در بازرگانی سروش نیرو دارای چهار رله استاندارد هستند. سروش نیرو با تکیه بر کیفیت قطعات و تضمین عملکرد ایمن، خیال خریداران خود را از بابت کارکرد موتور ساید آسوده کرده است.

برای مشاهده محصولات و دریافت مشاوره رایگان، می‌توانید از طریق شماره‌های مندرج در وبسایت و یا از طریق فرم تماس با ما، با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

سوالات متداول

1. آیا اختلاف قیمت دو رله و چهار رله زیاد است؟
   در نگاه اول، ممکن است فکر کنید استفاده از چهار رله هزینه‌بر است، اما در واقع در سال ۱۴۰۲ اختلاف قیمت تنها حدود ۲۰۰ هزار تومان بوده است. در مقابل، هزینه تعمیر یا تعویض موتور آسیب‌دیده می‌تواند چندین برابر این مبلغ باشد. به‌عبارت ساده، پرداخت کمی بیشتر برای خرید موتور چهار رله، یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه است که از هزینه‌های آتی جلوگیری می‌کند.
   
   
2. آیا استفاده از 2 رله در موتور ساید عملکرد موتور در بلند مدت را تحت تاثیر قرار خواهد داد؟
   در بازه زمانی یک‌ساله، موتورهای چهار رله به‌وضوح عملکرد پایدارتر، بدون اختلال و ایمن‌تری داشته‌اند. در مقابل، موتورهای دو رله معمولاً پس از چند ماه دچار مشکل شده و نیازمند تعمیر اساسی یا تعویض کامل موتور شده‌اند.